Ekspres przelewowy a ciśnieniowy — który wybrać?

Zastanawiasz się nad zakupem ekspresu? Dokładnie zastanów się, jaki typ urządzenia wybrać. Jeżeli lubisz pić czarną kawę to ekspres przelewowy może być dla Ciebie idealną propozycją — zwłaszcza, jeżeli pijesz jej duże ilości. Natomiast, gdy zależy Ci na przygotowaniu espresso lub cappuccino, konieczny będzie ekspres ciśnieniowy. Chcesz wiedzieć więcej o głównych różnicach pomiędzy tymi urządzeniami? Czytaj dalej!

Na smak kawy wpływ ma ogromna ilość czynników. Gatunek ziaren (częsta przyczyna kwaśnej kawy), świeżość ich palenia, grubość zmielenia, temperatura wody, sposób parzenia, a także ewentualne dodatki — w tym mleko. Każdy z nas ma swoje przyzwyczajenia i inny wzór dobrej kawy.

Jeżeli masz już dość picia mielonej kawy zalewanej wrzątkiem, a popularna rozpuszczalna nie trafia w Twoje kubki smakowe, to znak, że czas na zakup ekspresu do kawy. 😄

Jednym z pierwszych dylematów, przed którym staniesz, jest wybór między ekspresem przelewowym a ciśnieniowym. Czym różnią się one od siebie i który z nich będzie dla Ciebie lepszym rozwiązaniem?

Ekspres przelewowy — czyli co?

Przelewowy sposób parzenia kawy polega na przepuszczeniu wrzącej wody przez zmielone ziarna kawy. Choć możesz spotkać się z różnymi urządzeniami tego typu, to ich zasada działania będzie przeważnie taka sama. 

Przebiega to następująco:

1. Do pojemnika na kawę wkładasz papierowy filtr, do którego wsypujesz zmieloną kawę;
2. wlewasz wodę do pojemnika na wodę;
3. po uruchomieniu ekspresu grzałka podgrzewa wodę;
4. zagotowana woda pod wpływem wzrostu ciśnienia przedostaje się do góry urządzenia, a następnie wlewa się do filtra z kawą;
5. rozgrzana woda po kontakcie z kawą przelewa się przez wąski otwór tworząc napar kawowy;
6. po zagotowaniu i przelaniu całej wody z pojemnika ekspres się wyłącza.

W dzbanku w ekspresie przelewowym gromadzi się gotowy napar. Pod nim znajduje się płyta grzewcza, która sprawia, że napar w czajniku utrzymuje wysoką temperaturę.

Taka metoda parzenia kawy często nazywana jest “drip”, czyli z angielskiego “kapać”. Oznacza to, że do przygotowywania takiego naparu nie wykorzystuje się wody pod ciśnieniem. Woda musi swobodnie przelać się przez zmieloną kawę.

Co można powiedzieć o takim naparze?
Jest on zdecydowanie bardziej wodnisty i mniej kremowy od kawy uzyskanej w ekspresie ciśnieniowym. Jest natomiast bogatszy w kofeinę.

Smakosze zwracają uwagę, że dopiero po delikatnym ostygnięciu (do temperatury 60 stopni Celsjusza) taka kawa uwalnia pełnię smaków i aromatów.

Do najważniejszych zalet ekspresu przelewowego należą:

• bardzo prosta obsługa — wystarczy wsypać zmieloną kawę do papierowego filtra, nalać wodę do zbiornika i włączyć urządzenie;
• możliwość uzyskania kawy parzonej typu drip — tego typu naparu nie uzyska się w ekspresie ciśnieniowym;
• niska cena urządzenia — prostota takiej konstrukcji sprawia, że ekspres przelewowy jest nawet kilka razy tańszy od ciśnieniowego;
• możliwość przygotowywania dużej ilości kawy na raz — a dzięki płycie grzewczej, kawa w dzbanku jest utrzymywana w wysokiej temperaturze przez dłuższy czas;
• regulacji intensywności kawowego naparu — istnieje taka możliwość w niektórych urządzeniach.

Jednak decydując się na ekspres przelewowy, pamiętaj, że:

• Nie wykonasz w nich kaw typu espresso, ristretto, latte czy cappuccino — tak naprawdę masz możliwość przygotowania tylko jednego rodzaju kawy (ewentualnie regulując jego intensywność).
• Musisz wymieniać filtr po każdym parzeniu — co stanowi pewny (choć stosunkowo niewielki) koszt dodatkowy.

Widzisz, że ekspres przelewowy to na pewno świetne urządzenia dla fanów konkretnego rodzaju kawy — naparu opartego na parzeniu metodą drip. Oczywiście możesz do niej później dolać mleko lub wzbogacić je o inne dodatki. Jednak z całą pewnością nie uda Ci się uzyskać kaw, których bazowym elementem jest espresso. 

Dlaczego? Otóż, do takiej kawy potrzebny jest inny sposób parzenia.

Czym cechuje się ekspres ciśnieniowy?

W przypadku ekspresu ciśnieniowego, kawę przygotowuje się poprzez przepuszczenie przez zmielone ziarna kawy wody pod dużym ciśnieniem. W ten sposób powstaje espresso — czyli baza niemal każdego napoju kawowego.

Tego typu ekspresy występują w rozmaitych wersjach. Jedno z najważniejszych rozróżnień odnosi się do kwestii ciśnienia. Możesz spotkać:

• ekspresy niskociśnieniowe — gdzie woda uzyskuje maksymalne ciśnienie 3,5 bara;
• ekspresy wysokociśnieniowe — gdzie woda jest pompowana pod ciśnieniem w zakresie od 9 do 15 bara.

Jednak to nie jedyne rozróżnienie. Bardzo istotny podział ekspresów ciśnieniowych uwzględnia sposób przyrządzania kawy.

W związku z tym na rynku występują:

• ekspresy kolbowe — w których wsypujesz wcześniej zmieloną kawę do kolby, czyli dozownika na kawę;
• ekspresy automatyczne — które mielą kawę i wykonują napar według ustalonych programów;
• ekspresy kapsułkowe — które wykorzystują kawę dozowaną w specjalnych kapsułkach.

Oprócz samej funkcji zaparzania kawy, urządzenia te wyposażone są w rozmaite systemy do spieniania mleka (np. cappuccinatore czy dysza z regulacją pary).

Które z tych ekspresów będą najlepsze? Wszystko zależy od tego, które cechy są dla Ciebie najważniejsze.

Ekspresy kolbowe

Ekspresy kolbowe pozwalają na niemal dowolne eksperymentowanie z przygotowaniem kawy. Wytwarzają duże ciśnienie i pozwalają cieszyć się rozmaitymi kawami przygotowywanymi na bazie espresso. 

Niestety wymagają one pewnych umiejętności baristycznych. Poza tym trzeba mielić kawę na własną rękę (lub skorzystać z kawy mielonej).

Ekspresy automatyczne

Ekspresy automatyczne są wyjątkowo proste w obsłudze i pozwalają na przygotowywanie kaw czarnych i mlecznych według rozmaitych programów. 

Jednak w tym wypadku trzeba liczyć się ze znacznie wyższymi kosztami zakupu urządzenia, dużymi gabarytami oraz koniecznością regularnego czyszczenia wielu podzespołów.

Ekspresy kapsułkowe

Ekspresy kapsułkowe są zdecydowanie najłatwiejsze w obsłudze, nie wymagają też skomplikowanego czyszczenia. 

Niestety jest to rozwiązanie mało ekologiczne, kapsułki są droższe od zwykłej kawy, a poza tym masz bardzo ograniczony zakres wyboru — przeważnie musisz korzystać wyłącznie z kaw jednego producenta.

Nie skupiając się na różnicach pomiędzy poszczególnymi typami urządzeń, można stwierdzić, że ekspresy ciśnieniowe:

• przygotowują kawę o konsystencji i aromacie jak z najlepszych kawiarni;
• są bardzo uniwersalne — umożliwiają przygotowywanie rozmaitych typów kaw;
• umożliwiają nie tylko parzenie kawy, ale także spienianie mleka.

A jakie są wady tego typu urządzeń? Można zauważyć, że:

• ciężko znaleźć urządzenie o poręcznych rozmiarach;
• tego typu urządzenia są znacznie droższe niż ekspresy przelewowe.

Jeżeli nie ekspres, to co?

Zagłębiając się w świat kawy dowiesz się o istnieniu rozmaitych sposobów parzenia kawy. Poznasz także rozmaite urządzenia, które są świetną alternatywą dla ekspresów. Mowa o rozmaitych zaparzaczach.

W związku z tym, jeżeli np. nie masz miejsca na ustawienie ekspresu w kuchni, nie oznacza to, że jesteś skazany na niesmaczną kawę. 😄

Zainteresuj się np. poniższymi sposobami na parzenie kawy:

• kawiarka (moka) — to alternatywne rozwiązanie dla ekspresu ciśnieniowego. Możesz przygotować w niej kawę pod ciśnieniem, a wystarczy Ci do tego standardowa płyta grzewcza w kuchni;
• french-press — to sposób na przygotowywanie kawy, zalewając ją wrzątkiem, a dzięki specjalnemu sitku, fusy są oddzielone od naparu;
• tygielek do parzenia po turecku — w tym wypadku należy (w dużym uproszczeniu) podgrzewać kawę wraz z wodą w specjalnym dzbanuszku.

Pamiętaj o tym, że to, jaki ekspres warto wybrać zależy w dużym stopniu od tego, jaka jest Twoja ulubiona kawa. Zarówno ekspres przelewowy, jak i ciśnieniowy pozwala na przygotowanie naparu o bardzo wysokiej jakości i doskonałych aromatach.

To samo można powiedzieć o rozmaitych sposobach na domowe parzenie kawy bez ekspresu.

Liczę na to, że powyższy poradnik pozwoli Ci wybrać takie urządzenie, które będzie przygotować Twój ulubiony rodzaj kawy. Napisz w komentarzu, na który typ ekspresu się zdecydujesz. 😄