Filtr HEPA jest bardzo wydajnym sposobem na oczyszczanie powietrza z różnego rodzaju nieczystości. Możesz go spotkać w rozmaitych urządzeniach AGD. Czy jednak wiesz, dlaczego stanowi on tak dobre zabezpieczenie? Czytaj dalej, aby się dowiedzieć! 😄
W powietrzu unosi się mnóstwo drobinek kurzu — a wraz z nim wiele bakterii i mikroorganizmów. Cząsteczki pyłu budujące smog w dużych miastach stanowią kolejne istotne zanieczyszczenie. Oddychając tak zanieczyszczonym powietrzem, osłabiamy nasze zdrowie. W końcu tego typu zanieczyszczenia trafiają bezpośrednio do naszych płuc.
Dlatego też stosuje się rozmaite systemy filtracji, które mają za zadanie wyłapywać takie cząstki z powietrza. Możesz się z nimi spotkać w różnych urządzeniach, z których korzysta się w gospodarstwie domowym — czy będzie to odkurzacz czy oczyszczacz powietrza.
Choć filtry HEPA różnią się od siebie kształtem i zastosowaniem, to jednak ich budowa jest bardzo podobna. Chcesz wiedzieć, czym są i jak działają? Koniecznie czytaj dalej! 😄
Sprawdź, co znajdziesz w tej publikacji
Filtr HEPA — co to w ogóle jest?
Skrót HEPA odnosi się do wyrażenia High Efficiency Particulate Air, co należy przetłumaczyć jako wysokoskuteczny filtr powietrza. Najważniejsza cecha tego elementu jest zawarta już w samej nazwie — chodzi przede wszystkim o efektywność. Zgodnie z zapewnieniami producentów tego typu filtrów, są one w stanie usunąć 99% zanieczyszczeń powietrza.
Sensowności stosowania filtra HEPA chyba nie trzeba tłumaczyć. Chyba każdy chce oddychać czystym powietrzem pozbawionym różnych szkodliwych dla zdrowia zanieczyszczeń. Jest to szczególnie istotne, gdy w danym domu mieszkają alergicy — w końcu w powietrzu czai się mnóstwo alergenów, potrafiących zdecydowanie utrudnić życie.
Filtry HEPA skutecznie usuwają rozmaite:
- bakterie,
- grzyby,
- wirusy,
- pyłki roślin,
- roztocza,
- pyły zawieszone.
Filtr HEPA może być zbudowany ze szkła spiekanego, polipropylenu lub politereftalanu etylenu. W obudowie wykonanej z tworzywa sztucznego ułożone są arkusze filtrujące — przypominając kształtem harmonijkę. Takie rozwiązanie sprawia, że powierzchnia filtracyjna produktu jest naprawdę wysoka. Dzięki niewielkim porom oraz specyficznemu ułożeniu, powietrze przechodzące przez filtr jest oczyszczane z cząstek różnej wielkości (nawet tych najmniejszych). Po przejściu przez filtr powietrze jest oczyszczone, a zanieczyszczenia zostają odłożone na arkuszach.
Skuteczność filtrowania jest zależna przede wszystkim od tego, jak wiele powietrza przepływa przez ten podzespół. W związku z tym cechą charakterystyczną takich filtrów są ich duże wymiary — a przez to także duże powierzchnie absorbujące.
Tego typu filtry muszą być szczelnie zainstalowane w urządzeniu. Dlatego też na krańcach bardzo często mają różnego rodzaju gąbki lub elastyczne gumowe elementy. Ma to na celu doprowadzenie do tego, aby powietrze przepływało w całości przez filtr — a nie wydostawało się poza niego.
Schemat działania filtrów HEPA
W filtrach HEPA znajdują się pory o średnicy 0,3 mikrometra. To właśnie dzięki nim powietrze może swobodnie przepływać. Oznacza to, że filtr ma wysoką skuteczność wyłapywania cząstek o większej średnicy — to dość logiczne, w końcu nie zmieszczą się one w porach. Oprócz tego filtry te efektywnie filtrują cząstki o średnicy poniżej 0,3 mikrometra — m.in. poprzez zaczepianie się na krawędziach porów arkusza.
Jednak filtry HEPA mają największy problem z oczyszczaniem powietrza właśnie z cząstek o średnicy 0,3 mikrometra. Dlatego też wszystkie tabele prezentujące efektywność filtrów HEPA dotyczą skuteczność właśnie w wyłapywaniu zanieczyszczeń o tym konkretnym rozmiarze.
Cząstki zanieczyszczeń mają różne wielkości i inaczej poruszają się w powietrzu. Jak to możliwe, że jeden filtr radzi sobie z tak dużą ilością zanieczyszczeń — w tym także z tymi, które mają średnicę mniejszą od porów w materiałach filtracyjnych? 😄
Żeby to zrozumieć, musisz przyjrzeć się kilku mechanizmom stosowanym przez filtry HEPA. Wiedz, że wykorzystują one zjawiska:
- przesiewania (zderzania) — ma to miejsce wtedy, gdy cząsteczka jest zbyt duża, aby zmieścić się w przerwach pomiędzy włóknami filtra. Wówczas po prostu zatrzymuje się na otworze filtra;
- dyfuzji — czyli przyklejenie się najmniejszych cząsteczek do włókien filtracyjnych;
- inercji — zjawisko wykorzystywane w przypadku nieco cięższych cząsteczek, które nie zmieniają kierunku wraz z przepływającym powietrzem, tylko bezwładnie opadają na włókna filtracyjne;
- przechwycenia — wówczas cząsteczki (mniejsze od tych wyłapywanych z wykorzystaniem inercji, ale większe od tych filtrowanych za pomocą dyfuzji) przyklejają się do włókien, kiedy tylko zetkną się z włóknami.
Połączenie tych 4 sposobów radzenia sobie z zanieczyszczeniami sprawia, że filtrowanie faktycznie jest efektywne. Musisz jednak wiedzieć, że w przypadku zapchaniu porów filtra (poprzez zjawisko przesiewania), wydajność zaczyna spadać. Dlatego też w przypadku niektórych urządzeń stosuje się filtry wstępne, których zadaniem jest usunięcie większych zanieczyszczeń przed filtrowaniem właściwym w HEPA.
Filtry HEPA są stosowane w naprawdę wielu branżach. Chcesz dowiedzieć się jakich? Czytaj dalej! 😄
Filtr HEPA — gdzie się z nim spotkasz?
Zanim przejdziemy do współczesnych zastosowań filtrów HEPA, warto zwrócić uwagę, że tego typu podzespoły zostały wynalezione w latach 40-tych ubiegłego wieku. Opracowano je do amerykańskiego programu budowy bomby atomowej. Filtry HEPA miały oczyszczać powietrze z radioaktywnego pyłu.
Zastosowanie filtrów HEPA jednak bardzo ewoluowało od tamtego czasu. Są one wykorzystywane do filtrowania powietrza m.in. w:
- laboratoriach,
- przemyśle spożywczym, chemicznym i farmaceutycznym,
- salach operacyjnych.
Jednak większości ludzi filtry HEPA kojarzą się przede wszystkim z artykułami gospodarstwa domowego. Możesz je spotkać np. w:
- oczyszczaczach i nawilżaczach powietrza,
- odkurzaczach,
- klimatyzatorach.
Jak widzisz — takie filtry przydają się wszędzie tam, gdzie powietrze jest zasysane, a następnie rozprowadzane z powrotem do pomieszczenia. Nie dziwi zatem, że stosuje się je w oczyszczaczach powietrza. A choć odkurzacze nie służą (przynajmniej bezpośrednio 😄 ) do oczyszczania powietrza w pomieszczeniu, to dzięki filtrom HEPA minimalizowana jest ilość kurzu i innych zanieczyszczeń, które wracają do pomieszczenia podczas korzystania z tego urządzenia.
Filtr HEPA — rodzaje
Filtry HEPA różnią się między sobą konstrukcją — w końcu inne obudowy pasują do odmiennych typów urządzeń. Jednak najważniejsze różnice odnoszą się nie tyle do kształtu czy powierzchni — ale do samej skuteczności filtrowania.
Wyróżnia się następujące grupy filtrów:
- EPA — wykorzystywane w obiektach przemysłowych lub urządzeniach AGD z niższej lub średniej półki. Możesz spotkać następujące klasy:
- E10 — 85% skuteczności,
- E11 — 95%,
- E12 — 99,5%,
- HEPA — wykorzystywane w szpitalach, przemyśle spożywczym a także sprzęcie AGD z wyższej półki:
- H13 — ma aż 99,95% skuteczności,
- H14 — 99,995%,
- ULPA — wykorzystywane np. w przemyśle nuklearnym, chemicznym i spożywczym, jeżeli istotna jest wyjątkowo wysoka skuteczność filtrowania. Wśród nich:
- U15 — o 99,9995% skuteczności,
- U16 — 99,99995%,
- U17 — 99,999995%.
FIltry na poziomie E12 czy H13 stanowią najczęściej stosowane filtry w domowym sprzęcie elektronicznym.
Konserwacja filtra HEPA
Być może słyszałeś o tym, że filtry HEPA można myć. Pamiętaj jednak, że tylko niektóre typy filtrów na to pozwalają.
Musisz wiedzieć o tym, że filtry dzielą się na:
- zmywalne — którym można przedłużyć żywotność poprzez regularne mycie;
- niezmywalne — wykonane najczęściej z celulozy, które przy kontakcie z wodą tracą swoje właściwości.
Jeżeli w Twoim urządzeniu znajduje się filtr niezmywalny, to musisz dokładnie zapoznać się z instrukcjami na opakowaniu. Okres przydatności filtra może wynosić od kilku miesięcy do nawet kilku lat. Pamiętaj jednak, że w przypadku intensywnego korzystania ze sprzętu, może pojawić się konieczność wymiany filtra znacznie wcześniej. Szczególnie, jeżeli zostanie on… zapchany kurzem — będziesz w stanie to ocenić po prostu patrząc na niego. 😄
Natomiast w przypadku filtrów zmywalnych, możesz je czyścić. Dzięki temu, jeżeli filtr będzie konserwowany zgodnie z zaleceniami producenta, to będzie służyć przez długi lata.
Najczęściej myje się filtry HEPA montowane w odkurzaczach. Procedura wygląda mniej więcej następująco:
- Wyjmij filtr z urządzenia.
- Usuń kłębki kurzu — wysypując je do kosza na śmieci.
- Wymyj filtr pod bieżącą wodą pod dużym ciśnieniem.
- W przypadku wyjątkowo trudnych zabrudzeń możesz wspomóc się szczoteczką czy płynem do mycia naczyń.
- Po wymyciu i wypłukaniu filtra, pozostaw go do pełnego wyschnięcia.
Jednak nawet jeżeli filtr HEPA w Twoim urządzeniu nie pozwala na jego mycie pod wodą, nie możesz zapominać o jego konserwacji. Jeżeli chcesz się cieszyć jak najlepszą wydajnością urządzenia, to warto oczyścić filtry odkurzaczem raz na kilka tygodni.
Filtr HEPA w odkurzaczu pozwala Ci zwiększyć efektywność odkurzania. Dzięki niemu brudne powietrze i kurz nie wraca z powrotem do pomieszczenia. W przypadku oczyszczaczy lub nawilżaczy, filtry HEPA także odpowiadają za wyłapywanie cząstek zanieczyszczeń. Pamiętaj jednak, że budowa oczyszczaczy jest o wiele bardziej skomplikowana — wykorzystują one również różnego rodzaju filtry jonizujące czy węglowe.
Mam nadzieję, że teraz już wiesz jak ważnym elementem jest filtr HEPA. Pamiętaj o tym, żeby o nie odpowiednio zadbać. Absolutna podstawa to wymiana zgodnie z zaleceniami producenta oraz czyszczenie lub mycie filtrów, które na to pozwalają. Przyznaj się — czy robisz to regularnie? 😄
